Američki predsjednik Donald Tramp je bijesno reagovao na najave iz Evrope o formiranju evropske vojske iako je to zapravo ono što je na neki način tražio.
U bijesnoj tiradi preko Tvitera Tramp je kritikovao francuskog kolegu Emanuela Makrona jer je ovaj pozvao Evropu da napravi zajedničku vojsku da bi se Stari kontinent branio od „Kine, Rusije, pa čak i od Sjedinjenih Američkih Država”. Tramp je odgovorio Makronu da su Francuzi „počeli da uče njemački” za vrijeme Drugog svjetskog rata, dok nijesu stigli Amerikanci, a to je tek poslednja u nizu bodljikavih primjedbi upućenih evropskim saveznicima, piše „Politiko”.
Podsjetimo, Tramp je više puta zaprijetio evropskim saveznicima iz NATO da Amerika neće da ih brani, ako se desi neki napad i kritikovao ih da ne ulažu dovoljno u sopstvenu odbranu, tačnije da ne izdvajaju dovoljno novčanih sredstava za Alijansu. Međutim, evropski lideri su mu na to odgovorili pozivanjem na formiranje sopstvene vojske.
Makronova, a sada i želja njemačke kancelarke Angele Merkel za izgradnjom evropske vojske, reflektuje činjenicu da je Evropa shvatila da treba da stoji na sopstvenim nogama, umjesto da se oslanja na SAD po pitanju bezbjednosti.
Dvije godine nakon iznenadne Trampove pobjede na izborima u SAD, izgleda da su Evropljani konačno počeli da ga shvataju ozbiljno i sada su i spremili odgovor.
Na obilježavanju stogodišnjice kraja Prvog svjetskog rata evropski lideri su proslavili multilateralizam i odbacili nacionalizam kao „izdaju patriotizma”. U međuvremenu, Tramp je sprovodio napade preko Tvitera i otkazao svoje prisustvo na groblju ratnih veterana, što su mu mnogi zamjerili.
Nakon ceremonije je održan i Pariski forum o miru, ambiciozan događaj na kojem je promovisana saradnja po pitanjima borbe protiv klimatskih promjena, korupcije i širenja nuklearnog naoružanja – što je dokaz da Evropa želi da bude globalni lider.
Makronovo zalaganje za evropsku vojsku se uklapa u taj cilj. Sa izborima za Evropski parlament a horizontu, francuski predsjednik želi da dokaže da ujedinjena snažna EU može da zaštiti svoje građane. Cilj je, prema njegovim riječima, „Evropa koja se brani samostalno, bez zavisnosti isključivo od Sjedinjenih Država i na suvereniji način”.
Predsjednik SAD treba da proslavi tu ideju, piše „Politiko”. Predsjednici SAD prije njega takođe su ponovili da Amerika troši previše kako bi zaštitila bogate evropske saveznike.
Sada Evropa – i što je ključno, Francuska – konačno sluša. Evropljani su se probudili, prije svega zbog ruske agresije u Ukrajini, terorističkih napada ISIS na teritoriji Evrope, kao i izbjegličke krize, nastale slomom Libije i Sirije.
Međutim, za Francusku nije nova američka težnja ka izolacionizmu.
Francuska politička elita je i dalje traumirana zbog događaja iz 2013. godine, kada je predsjednik Fransoa Oland, koji je imao spremne avione sa ciljem da gađaju hemijske objekte sirijskog režima, primio poziv od predsjednika Obame koji je rekao da SAD odustaju od napada.
– Mi nijesmo zaboravili Siriju. Mrzim Obamu – rekao je jedan francuski intelektualac sa bliskim vezama sa Jelisejskom palatom.
Obamino odbijanje da interveniše u Siriji na vrijeme i možda završi ranije krvavi građanski rat u toj zemlji, kao i Trampovo istupanje iz nuklearnog sporazuma sa Iranom, što je ugrozilo evropske kompanije koje sarađuju sa iranskim, podvukli su evropske slabosti i preveliko oslanjanje na Vašington.
Zato Francuska ne vidi napore da poveća evropsku bezbjednosnu nezavisnost kao konkurenciju NATO. Krajnji cilj je stvoriti zrelije i uravnoteženije partnerstvo na duži rok.
Ipak, sada se čini da su počeli ozbiljniji razgovori o tome i Tramp ne bi trebalo da se buni, već da se raduje zbog toga, zaključuje „Politiko”.

Puštam ga da se igra politike

Predsjednik Francuske Emanuel Makron izjavio je da bi Francuska i SAD trebalo da se odnose jedno prema drugom sa poštovanjem, kao što dolikuje dugotrajnim saveznicima.
On se obratio na francuskoj televiziji TF1 nakon što ga je američki predsjednik Donald Tramp napao na Tviteru.
– Bili smo saveznici u svakom trenutku naše istorije, tako da poštovanje dolikuje među saveznicima – rekao je Makron osvrnuvši se na podršku Francuske američkom ratu za nezavisnosti i podršku u oba svjetska rata, prenosi Rojters.
On je kazao da Francuzi nisu očekivali da će odgovoriti na Trampove tvitove, ali je mislio da je bitno da nastavi sa „važnom istorijom”.
– Smatram da se igra politike i puštam ga da se igra – rekao je Makron i dodao da misli da se Tramp obraćao domaćoj publici.
U nekoliko tvitova Tramp je napao Makrona zbog njegove ideje da je potrebna evropska vojska radi odbrane Evrope, a onda je naveo da je Makron veoma nepopularan prema istraživanjima javnog mnjenja.
Tramp je naveo i da je francuska trgovinska praksa nefer i da je ekonomija zemlje u depresiji.
Makron je ranije izjavio je da je njemu važnija odlična saradnja između američke i francuske vojske, nego tvitovi američkog predsednika.
– Ono što mi je važno, iskreno, jeste ono što radimo sa američkom vojskom – rekao je Makron novinarima na nosaču aviona „Šarl de Gol”, prenio je Rojters.